Ewaluacja w pracy socjalnej

Joanna Szymanowska

Podjęcie prób dokonania jednoznacznych rozstrzygnięć w zakresie definiowania ewaluacji i wskazania jej użyteczności jest niezwykle trudne. Określa się ją jako systematyczne komplementarne badanie wartości albo cech określonych zjawisk; używa do czytelnego formułowania ocen na podstawie wyraźnie wyartykułowanych kryteriów poprawności i przydatności; wykorzystuje w procesie planowania i podejmowania decyzji. Procesualność i systematyczność badań ewaluacyjnych pozwalają spojrzeć na ewaluację w kontekście pomiaru, analizy oraz oceny poddawanych badaniom zjawisk społecznych, ale traktuje się ją też jako rodzaj refleksji w teorii pomocy społecznej i pracy socjalnej. Ewaluacji podlegają strategie, programy edukacyjne, projekty socjalne, fundusze strukturalne, szkolenia pracowników i beneficjentów służb społecznych oraz modele rozwiązywania problemów społecznych. Badania ewaluacyjne prowadzone na tych płaszczyznach zaczęły rozwijać się dynamicznie wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Wprawdzie odmienne od procedur ewaluacyjnych podejmowanych w innych krajach europejskich, cieszą się obecnie coraz większym zainteresowaniem doświadczonych badaczy. Nierozstrzygnięta kwestia wielości kontekstów ewaluacji w pracy socjalnej oraz refleksja nad dotychczasowymi kierunkami jej rozwoju dały delegację do udokumentowania przemyśleń przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych i praktyków, które prezentujemy w niniejszej monografii zbiorowej. Wiodącą intencją Autorów była analiza zagadnień dotyczących znaczenia ewaluacji dla rozwoju badań, kształcenia i praktyki oraz próba kompleksowej oceny realizowanych działań społecznych, uwzględniająca wybrane problemy, dylematy oraz sposoby ich rozwiązania. Przygotowanie publikacji wymagało dokonania stosownego podziału zebranego materiału, który ujęto w sześciu częściach: W pierwszej z nich, zatytułowanej Ewaluacja jako proces wspierający rozwój pracy socjalnej. Teoria i praktyka, odnajdziemy artykuły odzwierciedlające przemyślenia i tezy autorów na temat ważności ewaluacji dla rozwoju profesjonalnej pracy socjalnej, jej walorów, ale i słabości. Rozważania zawarte w drugiej części Ewaluacja w działaniu społecznym. Kontekst kształcenia, etyki i prakseologii oscylują wokół zagadnień dotyczących przygotowania studentów do ewaluacji działań społecznych, autoewaluacji pracowników socjalnych w zakresie doświadczanych przez nich dylematów etycznych, a także uwarunkowania sprawczych społecznie działań podejmowanych przez pedagogów i studentów kierunku praca socjalna. Autorzy kolejnych artykułów, zawartych w części trzeciej monografii, ukazują problemy skutecznego zaspokajania potrzeb jednostkowych i grupowych. Zagadnieniom dotyczącym funkcjonowania podmiotów pomocy społecznej oraz ewaluacji instrumentów aktywnej polityki społecznej poświęcono całą część czwartą, zatytułowaną Różne spojrzenia na ewaluację programów aktywizujących. Problemy i wyzwania. W rozdziale piątym poddano ocenie jakość działań podejmowanych w środowisku lokalnym na rzecz osób starszych oraz dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną. W ostatnim, szóstym rozdziale pracy przedstawiono zebrany przez Autorów materiał empiryczny, który odnosi się do problematyki poczucia satysfakcji w związku z wykonywanym zawodem pracownika socjalnego oraz postrzegania osób psychicznie chorych przez reprezentantów zinstytucjonalizowanych służb społecznych. Jeden artykuł w tej części publikacji dotyczy racjonalnego korzystania z mediów elektronicznych, interpretowanego przez Autorkę jako jedna z współczesnych form wsparcia rozwoju dziecka. Książka skierowana jest do szerokiego grona czytelników, szczególnie pracowników naukowych, polityków społecznych, studentów nauk społecznych oraz reprezentantów służb społecznych pragnących wzbogacić wiedzę na temat zagadnień ewaluacji w pracy socjalnej.   źródło opisu: http://impulsoficyna.com.pl źródło okładki: http://impulsoficyna.com.pl